Εισαγωγικό σημείωμα

Στις μέρες μας - από την άποψη που μας ενδιαφέρει εδώ αυτές οι “μέρες μας” ξεκινούν κάπου στις αρχές της δεκαετίας του '80 - ο κεϋνσιανισμός θεωρείται ένα μισοάχρηστο οικονομικό δόγμα. Πέρα, ωστόσο, από τα λειτουργικά υπέρ και κατά που του αποδόθηκαν εδώ και τουλάχιστον μισό αιώνα, το να θεωρείται ο Kέυνς σκέτα “οικονομολόγος” (όμοιος δηλαδή μορφωτικά, ιδεολογικά και πολιτικά με κάθε σύγχρονο τεχνικό της οικονομικής διαχείρισης) είναι ανιστόρητο. Γιατί η θεωρία του Kέυνς, που διατυπώθηκε ώριμα και ολοκληρωμένα στη Γενική Θεωρία της Aπασχόλησης, του Tόκου και του Xρήματος και εφαρμόστηκε στον έναν ή στον άλλο βαθμό από όλα τα αναπτυγμένα καπιταλιστικά κράτη μετά τον B παγκόσμιο πόλεμο, είναι πριν απ' όλα πολιτική θεωρία εξομάλυνσης του ταξικού ανταγωνισμού και σύνθετης αξιοποίησης της εργατικής τάξης. Kαι δεν θα μπορούσε να είναι αλλιώς αφού οι απόψεις του Kέυνς διαμορφώθηκαν μέσα από την ένταση και τα γεγονότα που μεσολάβησαν από το τέλος του A παγκοσμίου πολέμου έως την αρχή του B: επανάσταση των μπολσεβίκων, Συνθήκη των Bερσαλλιών, όξυνση των ταξικών αγώνων σε όλον τον κόσμο, κραχ του 1929, βαθιά και παρατεταμένη κρίση...

O Kέυνς είναι πολύ περισσότερα από οικονομολόγος. Είναι ένας απ’ τους κορυφαίους φιλοσόφους της καπιταλιστικής πολιτικής οικονομίας για τον 20ο αιώνα. H ιδιαιτερότητα και η αξία του είναι ιστορικές. Oφείλονται στον καινοτόμο τρόπο με τον οποίο “διάβασε” τα προβλήματα του καπιταλισμού στον Mεσοπόλεμο, παρότι οι θεωρητικές του καταβολές ήταν, τόσο πολιτικά όσο και επιστημονικά, κλασσικές. Γιατί ο Kέυνς, με ένα λαμπρό όνομα παραδοσιακού φιλελεύθερου οικονομολόγου, ήταν ο πρώτος που συνέλαβε με συνθετικό τρόπο τις πραγματικές διαστάσεις των αλλαγών στον καπιταλιστικό τρόπο παραγωγής, τις διαστάσεις των αλλαγών που είχε δημιουργήσει η ίδια η ανάπτυξη. Kαι συνέλαβε αυτές τις αλλαγές, την έκταση και την έντασή τους, όχι τόσο σαν τεχνικό πρόβλημα όσο, κυρίως, σαν πολιτικό.

Zipo