Εισαγωγικό σημείωμα

Όταν ξεκινήσαμε τον σχεδιασμό της σειράς των κόκκινων σελίδων πριν ένα περίπου χρόνο, τοποθετήσαμε τη χρονική αφετηρία της εξιστόρησης στις δεκαετίες του ‘60 και του ‘70. Τόσο σχετικά με τους εργατικούς / ταξικούς αγώνες εκείνης της τόσο κρίσιμης περιόδου, όσο και σε σχέση με την απάντηση των αφεντικών σ’ εκείνες τις μαζικές και δυναμικές αρνήσεις: την εκκίνηση μιας ακόμα γενικής καπιταλιστικής αναδιάρθρωσης, που συνεχίζεται ως τις μέρες μας, είτε μέσω της τωρινής φάσης της “κρίσης” είτε μέσω της “διαχείρισης” αυτής της φάσης.
Τα τέσσερα πρώτα τεύχη των κόκκινων σελίδων εκδόθηκαν τον περασμένο Δεκέμβρη, σύμφωνα με τον αρχικό σχεδιασμό. Όμως προχωρώντας τις επεξεργασίες για τα επόμενα τεύχη διαπιστώσαμε κάτι που αγνοούσαμε: εάν επρόκειτο να αναλύσουμε τα χαρακτηριστικά του νεοφιλελευθερισμού (που απoτέλεσε και αποτελεί βασικό στοιχείο της τωρινής κρίσης / αναδιάρθρωσης) θα έπρεπε να γυρίσουμε χρονικά πίσω, στη δεκαετία του 1930, όταν αυτά τα χαρακτηριστικά άρχισαν να διαμορφώνονται στην μεγαλύτερη καθαρότητά τους, σε θεωρητικό επίπεδο, μεταξύ ορισμένων ευρωπαίων (κατά κύριο λόγο) οικονομολόγων, που τότε (την δεκαετία του 1930) ήταν μάλλον περιθωριακοί, όμως έμελλε μερικές δεκαετίες αργότερα (προς τα τέλη της δεκαετίας του ‘70) να γίνουν mainstream.
Και δεν ήταν απαραίτητη μια τέτοια αναδρομή νωρίτερα απ’ το χρονικό σημείο που είχαμε ορίσει σαν αφετηρία των κόκκινων σελίδων για λόγους ιστορικής ακρίβειας. Όσο περισσότερο ανακαλύπταμε τις ρίζες του νεοφιλελευθερισμού, τόσο απαραίτητη ήταν η έστω και συνοπτική ανάδειξή τους και για σοβαρούς πολιτικούς λόγους, πάντα απ’ τη δική μας, την εργατική σκοπιά. Γιατί η διαμόρφωση των βασικών θέσεων και κατευθύνσεων του νεοφιλελευθερισμού στα ‘30s ήταν ένα είδος “απάντησης” (ακόμα και αγανακτισμένης απάντησης) στον Κεϋνσιανισμό και στον (με διάφορες μορφές) “κρατικό σχεδιασμό” που καθιερωνόταν τότε στις καπιταλιστικές διαδικασίες.
Απάντηση λοιπόν στην αλλαγή παραδείγματος καπιταλιστικής οργάνωσης που θεμελιώθηκε στα ‘30s και επεκτάθηκε / γενικεύτηκε (αφού ενδιάμεσα ο Β παγκόσμιος πόλεμος εξασφάλισε τις υλικές και ιδεολογικές προϋποθέσεις): έτσι θα γεννηθεί ο νεοφιλελευθερισμός, αρχικά σαν μια πεισματάρα αίρεση στην τότε καινούργια οικονομολογική σοφία που τοποθετούσε το κράτος στο τιμόνι της γενικής καπιταλιστικής διαχείρισης (ένα νέο δόγμα του οποίου ο Κέυνς ήταν η πιο εμβληματική αν και όχι η μοναδική φιγούρα). Όμως και ο Κεϋνσιανισμός (όπως και όλες οι παραλλαγές του κρατισμού, ολοκληρωτικές ή δημοκρατικές) με τη σειρά τους ήταν μια πολιτικο-οικονομική απάντηση στις απειλές αυτού του τέρατος που λέγεται εργατική τάξη! Απειλές που στα ‘20s (ακόμα και στις αρχές των ‘30s, όταν η τότε παγκόσμια καπιταλιστική κρίση είχε προκαλέσει ισχυρές αμφιβολίες για την βιώσιμότητα του καπιταλισμού σα συστήματος οργάνωσης και εκμετάλλευσης της εργασίας) ήταν συχνά αληθινά επαναστατικές.

Να λοιπόν που για να πετύχουμε μια σωστή γενεαλογική εξιστόρηση και ανάλυση της παρούσας φάσης του καπιταλισμού θα έπρεπε να γυρίσουμε σχεδόν έναν αιώνα πίσω, οπωσδήποτε 4 ή 5 δεκαετίες πίσω από εκεί που αρχικά είχαμε θεωρήσει αναγκαίο και χρήσιμο. Να που για να αναδείξουμε την ιστορική διαλεκτική και τις τωρινές φάσεις της θα έπρεπε να κάνουμε ένα βαθύτερο (στον 20ο αιώνα) flash back.
Έτσι, υποχρεωτικά, θα αριθμήσουμε αυτά τα τρία τεύχη των κόκκινων σελίδων που καταπιάνονται με τα ‘20s και τα ‘30s τόσο των προλετάριων όσο και των αφεντικών (συμπεριλαμβανομένων των ειδικών τους) με νούμερα μικρότερα του (νο) 1: 0.1, 0.2, 0.3. Ελπίζουμε ότι είναι συγχωρητέα αυτή η ακαταστασία της αρίθμησης των κόκκινων σελίδων.
Ένα (μεγάλο) μέρος του υλικού που ακολουθεί (απ’ τα τεύχη 0.1 και 0.2) πρωτοπαρουσιάστηκε απ’ την ομάδα “σπάταλοι” τον Οκτώβρη του 2005, σε μια έκδοση υπό τον γενικό τίτλο: 1917 - 1945, Κεϋνσιανισμός, κεφάλαιο, κράτος και ταξικός ανταγωνισμός: απ’ την Οκτωβριανή Επανάσταση στο ΔΝΤ. Υπάρχουν οι ενδεικτικές αναφορές όπου χρειάζεται. Το υπόλοιπο υλικό (προσθήκες και το τεύχος 0.3) δημοσιεύεται για πρώτη φορά.

Οι αναφορές στους αγώνες των ‘20s ΔΕΝ είναι πλήρεις, και ούτε θα πρέπει να θεωρηθούν τέτοιες. Δεν καταγράφουν το σύνολο των εργατικών αγώνων και των επαναστατικών εκρήξεων στον αναπτυγμένο τότε καπιταλιστικό κόσμο. Έχουν κυρίως ενδεικτική χρησιμότητα, για τη κατάσταση στην οποία βρισκόταν παγκόσμια η εργατική τάξη (ειδικά μετά την νικηφόρα επανάσταση των μπολσεβίκων στη ρωσία)· άρα για την κατάσταση στην οποία βρίσκονταν και τα αφεντικά, πριν αλλά και μετά το ξέσπασμα της παγκόσμιας κρίσης του 1929.

Zipo