H εταιρεία είναι μια απ’ αυτές τις “έξυπνες ιδέες” που πιάνουν. Η deliveroo “πουλάει” σερβίρισμα μεγάλων αποστάσεων (delivery) σαν εργολάβος διάφορων γνωστών αλυσίδων φαγητού ή/και εστιατορίων (που δεν έχουν δικούς τους ντελιβεράδες), στην αγγλία (προς το παρόν)· έχει έδρα στο Λονδίνο. Η deliveroo διαθέτει μια εφαρμογή για smart phones, μέσω της οποίας ο καθένας κάνει την παραγγελία του (στα εξυπηρετούμενα απ’ την deliveroo φαγάδικα) – η εταιρεία παραδίδει το φαγητό στην πόρτα.
Τα γκαρσόνια μεγάλων αποστάσεων δουλεύουν με μηχανάκια ή/και ποδήλατα. Είναι “μπλοκάκηδες” (στα αγγλικά ονομάζονται, κατευθείαν, αυτοαπασχολούμενοι), που σημαίνει ότι πληρώνουν οι ίδιοι/ες τα έξοδα συντήρησης του οχήματός τους (εκτός απ’ τις βενζίνες για τα μηχανάκια· με βάση τα χιλιόμετρα που γίνονται στη διάρκεια της δουλειάς), δεν έχουν πληρωμένες άδειες, επιδόματα αδείας ή ασθένειας, και δεν πληρώνονται αν λείψουν λόγω ανωτέρας βίας. Επίσης η εταιρεία “δεν τους ξέρει” αν κτυπήσουν στη διάρκεια των δρομολογίων…
Μέσα σ’ αυτό το “λαμπρό” (για την κερδοφορία της επιχείρησης) περιβάλλον, η deliveroo πλήρωνε ως το καλοκαίρι 7 λίρες την ώρα, + 1 λίρα για κάθε “παράδοση”. Αυτό το σταθερό ωρομίσθιο των 7 λιρών ήταν η μόνη “εγγύηση”, αν μπορούμε να το πούμε έτσι, για τους ντελιβεράδες, δεδομένου ότι οι παραγγελίες – απ’ – έξω έχουν πάντα διακυμάνσεις, μπορεί και έντονες, μέσα στην ημέρα ή από μέρα σε μέρα. Επιπλέον ακόμα και ο πιο “φιλότιμος” ντελιβεράς σε μια “γεμάτη ημέρα” μπορεί, λόγω αποστάσεων, να μην μπορούσε να κάνει περισσότερες από 2 παραδόσεις την ώρα. Οι 9 λίρες την ώρα (που θα έβγαζε) δεν είναι καθόλου σπουδαία λεφτά (το ελάχιστο ωρομίσθιο στην αγγλία είναι 7,25 λίρες) αν λάβει κανείς υπ’ όψη του ότι οι περισσότεροι είναι part timers.
Ώσπου τα αφεντικά της deliveroo είχαν μια ακόμα πιο “λαμπρή” ιδέα. Να αλλάξουν εντελώς το σύστημα πληρωμών, και να κάνουν τους “αυτοαπασχολούμενους” ντελιβεράδες “κομματάδες”. Να πληρώνονται “με το κομμάτι”, με την παράδοση δηλαδή. Στις αρχές Αυγούστου η εταιρεία ανακοίνωσε ότι ξεκινάει ένα τρίμηνο “πιλοτικό” πρόγραμμα σε τρεις απ’ τις κεντρικότερες (και με περισσότερη δουλειά) περιοχές του Λονδίνου. Σύμφωνα με αυτό θα καταργούνταν το ωρομίσθιο των 7 λιρών + 1 λίρα ανά παράδοση και στη θέση του η πληρωμή θα ήταν 3,75 λίρες ανά παράδοση· και τέλος. Σύμφωνα με απλούς πολλαπλασιασμούς απ’ τις 3 και πάνω παραδόσεις την ώρα οι ντελιβεράδες θα έβγαζαν περισσότερα με το καινούργιο παρά με το παλιό σύστημα· το ανάποδο θα ίσχυε από 2 και κάτω παραδόσεις την ώρα. Όμως αυτός ακριβώς είναι ο μέσος όρος στην deliveroo: 2 παραδόσεις την ώρα…
Γιατί τα αφεντικά της deliveroo είχαν αυτήν την ιδέα; Ήταν το τελευταίο καρφί στο φέρετρο των αυτοαπασχολούμενων εργατών της – πράγμα που το κατάλαβαν εύκολα και γρήγορα αρκετοί ανάμεσά τους. Η πληρωμή – με – το – κομμάτι είναι ο ορισμός της εντατικοποίησης (της δουλειάς) και του ανταγωνισμού (μεταξύ συναδέλφων). Ειδικά η εντατικοποίηση μιας δουλειάς που γίνεται σε δρόμους, σημαίνει αύξηση και των παραβάσεων του όποιου κ.ο.κ. (τα πρόστιμα τα πληρώνει ο αυτοαπασχολούμενος…) και των “ατυχημάτων”…
Επιπλέον, όταν “πέφτει η δουλειά”, όσοι κι αν είναι οι διαθέσιμοι ντελιβεράδες, η εταιρεία μειώνει δραστικά τα έξοδά της· απολαμβάνοντας τις μεταξύ τους κόντρες για μια παραγγελία.
Υποψιαζόμενη (ίσως) η deliveroo ότι θα υπάρξουν κάποιες αντιδράσεις (σε στυλ γκρίνιας) προσέφερε στους ντελιβεράδες την “επιλογή” ανάμεσα στα δύο ενδεχόμενα: είτε να συνεχίζουν να δουλεύουν στις “δοκιμαστικές” περιοχές αλλάζοντας συμβόλαια εργασίας (απ’ το 7 λίρες την ώρα +1 ανα παράδοση στο 3,75 λίρες ανά παράδοση), είτε να κρατήσουν τα παλιά συμβόλαια αλλά να πάνε σε άλλες περιοχές. Κι αν οι “δοκιμαστικοί” δεν έμεναν ευχαριστημένοι απ’ το καινούργιο σύστημα, θα μπορούσαν επίσης να γυρίσουν στο παλιό – αλλά επίσης σε άλλες περιοχές.
Προς έκπληξη των αφεντικών της deliveroo (και πολλών άλλων, που εδώ και χρόνια γράφουν και λένε πολλά “σοφά” για την εξαφάνιση της εργατικής τάξης) η αντίδραση των ντελιβεράδων δεν ήταν γκρίνια. Ήταν απεργία!
(πηγή: περ. Sarajevo, τχ. 109, Σεπτέμβριος 2016)