τι γυρεύει η αλεπού στη Θράκη;

Η Θράκη για δεκαετίες ολόκληρες αποτελεί το δοκιμαστικό σωλήνα για μια σειρά από υπηρεσίες του ελληνικού κράτους. Είναι γνωστό ότι ακόμη και μετά την κατάργηση της «μπάρας» οποιαδήποτε δραστηριότητα, πολιτική, καλλιτεχνική, πολιτιστική, περνάει από το μικροσκόπιο κρατικών λειτουργών που δε φημίζονται για τις ευαισθησίες τους. Αυτό δε σημαίνει όμως ότι οι πολιτικές που εκεί εφαρμόζονται παραμένουν ίδιες κι απαράλλαχτες. Πιο συγκεκριμένα, τα τελευταία χρόνια έχει παρατηρηθεί μια στροφή του ελληνικού κράτους και των μηχανισμών του. Παρότι οι μουσουλμάνοι κάτοικοι της περιοχής εξακολουθούν να αντιμετωπίζονται σαν πολίτες δεύτερης κατηγορίας, ο τρόπος που αυτό επιτυγχάνεται έχει διαφοροποιηθεί. Δίπλα στην «παραδοσιακή» αντιμετώπισή τους είτε σαν «πρακτόρων» της Τουρκίας, είτε σαν «εχθρών» του ελληνικού έθνους, έχουν προστεθεί κατηγορίες πιο μοντέρνες, πιο ταιριαστές με την αντιμετώπιση που έχουν οι μουσουλμάνοι σε όλη την αναπτυγμένη Δύση. Έτσι οι μειονοτικοί αντιμετωπίζονται σαν οπισθοδρομικοί, δέσμιοι μιας σκοταδιστικής θρησκείας που «καταπατά τα ανθρώπινα δικαιώματα και παραβιάζει συστηματικά, την έννοια του ουσιαστικού και δικονομικού δικαίου».

Για του λόγου το αληθές, τους τελευταίους μήνες έχουν πραγματοποιηθεί μια σειρά εκδηλώσεων, σχετικά με τη Θράκη, με αντικείμενο της κατάργηση της Σαρία, του ισλαμικού ιερού νόμου. Από τον Δεκέμβριο του 2009 μέχρι και τον Μάρτιο του 2010, έχουν πραγματοποιηθεί δύο εκδηλώσεις που στηλιτεύουν την εφαρμογή της Σαρία, επικεντρώνοντας με ιδιαίτερο ζήλο στις συνέπειες που αυτή έχει για τις γυναίκες. Η πιο ενδιαφέρουσα από αυτές πραγματοποιήθηκε στη Θεσσαλονίκη, τον περασμένο Μάρτη, με τίτλο «Γυναίκες φυλακισμένες στο παρελθόν». Το ενδιαφέρον της υπόθεσης εστιάζεται σε δύο σημεία. Το πρώτο αφορά τα όσα ειπώθηκαν.

Η Σαρία ρυθμίζει τα θέματα οικογενειακού και κληρονομικού δικαίου που αφορούν τους μουσουλμάνους έλληνες πολίτες. Ερμηνευτής του δικαίου είναι ο μουφτής ο οποίος διορίζεται με προεδρικό διάταγμα. Αυτό το καθεστώς είναι προφανώς αρκετά βολικό για το ελληνικό κράτος. Αφενός γιατί φροντίζει ο μουφτής να είναι της αρεσκείας του κι αφετέρου γιατί έτσι ξεμπερδεύει με την όποια εμπλοκή μπορεί να είχε το κοσμικό τουρκικό κράτος (μέσω του προξενείου) στα ζητήματα της μειονότητας.  Γι’ αυτό και όποτε τέθηκε ζήτημα εκλογής του μουφτή από τη βάση, το ελληνικό κράτος έκοψε τη συζήτηση χωρίς πολλά πολλά. Αυτοί είναι οι δύο βασικοί λόγοι που μέχρι σήμερα δεν ανακινήθηκε ζήτημα κατάργησης της Σαρίας. Μετά λοιπόν από εβδομήντα πέντε σχεδόν χρόνια ισχύος αυτού του καθεστώτος, οι ομιλητές της εκδήλωσης το ανακάλυψαν! Και αφού το κατήγγειλαν, διαπίστωσαν επιπλέον ότι είναι αναχρονιστικό και παραβιάζει τη συνταγματική αρχή ισότητας των δύο φύλων. Μήπως όμως αυτή η διαπίστωση δεν αφορά μόνο τη μειονότητα στη Θράκη; Μήπως το οικογενειακό και κληρονομικό δίκαιο σε όλη την επαρχία ρυθμίζεται (σε βάρος των γυναικών) με τρόπους που επίσης παραβιάζουν το Σύνταγμα; Αυτά τα ρητορικά ερωτήματα απαντιούνται πολύ εύκολα με μια βόλτα στη «σύγχρονη» ελληνική επαρχία. Μέχρι τα Γιαννιτσά να «πετιόντουσαν» οι ομιλητές, θα είχαν υλικό όχι για μία αλλά για εκατό εκδηλώσεις για την ισότητα των δύο φύλων.

Το δεύτερο ενδιαφέρον σημείο αυτής της εκδήλωσης είναι ότι αυτή  δε διοργανώθηκε από κάποιο κρατικοδίαιτο think tank αλλά από τους Οικολόγους Πράσινους. Οι οποίοι φυσικά, όχι μόνο δεν μπήκαν στον κόπο να καλέσουν κάποια εκπρόσωπο της μειονότητας να μιλήσει αλλά αντίθετα κάλεσαν τους «συνηθισμένους ειδικούς» να μιλήσουν επί του ζητήματος. «Ειδικούς» όπως ο πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Ξάνθης (και κομματικό στέλεχος του ΣΥΡΙΖΑ) Κώστας Γούναρης , ο λέκτορας της Νομικής Κομοτηνής Γιάννης Κτιστάκις και η επίκουρη καθηγήτρια Συνταγματικού Δικαίου του ΑΠΘ (και υποψήφια του ΠΑΣΟΚ) Λίνα Παπαδοπούλου. Η ειδίκευσή τους, εκ πρώτης όψης, συνίσταται στο ότι έχουν γνώση του δικαίου. Αλλά και για τους τρεις υπάρχει και κάτι περισσότερο. Ο Γούναρης καταρχάς είναι άτυπα ο νομικός εκπρόσωπος της νομαρχίας Ξάνθης. Σε σειρά ενστάσεων και προσφυγών που υποβάλλουν οι σύλλογοι και οι οργανώσεις της μειονότητας, βρίσκουν συνήθως απέναντί τους τον κύριο Γούναρη. Ο οποίος επιπλέον δίνει το παρόν σε πάσης φύσης δραστηριότητες που αφορούν «την ιστορία της Θράκης»: από χοροεσπερίδες μέχρι παρουσιάσεις βιβλίων κι από εγκαίνια μουσείων μέχρι εκδηλώσεις «μνήμης». Οι άλλοι δύο, ο κύριος Κτιστάκις όσο και η κυρία Παπαδοπούλου, όλως τυχαίως, εργάζονται για το Οικουμενικό Πατριαρχείο. Πιο συγκεκριμένα ο Κτιστάκις στις 13 Μαρτίου, μια βδομάδα μετά την εκδήλωση των Οικολόγων, παρέστη ως νομικός εκπρόσωπος του Πατριαρχείου, στη σύνοδο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την Δημοκρατία (γνωστή και ως επιτροπή της Βενετίας), με αντικείμενο «το νομικό καθεστώς των θρησκευτικών κοινοτήτων στην Τουρκία και το δικαίωμα του ορθόδοξου πατριαρχείου Κωνσταντινούπολης να κάνει χρήση του επιθέτου Οικουμενικό». Η Παπαδοπούλου από την άλλη, δουλεύει για το ΑΜΕΝ, think tank του Πατριαρχείου, ως ενεργό μέλος του διεπιστημονικού δικτύου για τη θρησκεία, την πολιτική, και τον πολιτισμό, «Θρησκεία και Πόλις».

Αυτούς τους τρεις λοιπόν διάλεξε ο Τρεμόπουλος  να επιχειρηματολογήσουν στο πλευρό του υπέρ των δικαιωμάτων της γυναίκας. Άγνοια; Αφέλεια; Δεν το νομίζουμε. Άλλωστε το πατριαρχείο και οι υπάλληλοί του ποτέ δε φημίζονταν για την ευαισθησία τους σε ζητήματα ισότητας των φύλων. Αντίθετα έχουν πολλά παράσημα καρφιτσωμένα στο πέτο τους, για τη συμβολή τους στην ελληνοτουρκική διαμάχη. Για λογαριασμό του ελληνικού υπ.εξ εννοείται. Αυτά είναι γνωστά. Οπότε η συγκεκριμένη επιλογή των Οικολόγων Πράσινων δεν είναι τυχαία. Όπως δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι μία μέρα μετά από αυτή την εκδήλωση, στις 8 Μαρτίου, ο επίτροπος Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Συμβουλίου της Ευρώπης Τόμας Χάμαρμπεργκ, έστειλε επιστολές στους υπουργούς Προ.Πο και Δικαιοσύνης, όπου ανάμεσα σε άλλα, έθετε ως επιτακτική την αναγνώριση όλων των μειονοτήτων αλλά και των τουρκικών ενώσεων που έχουν υποβάλλει αίτηση στην Ελλάδα. Τέτοιου είδους επιστολές δεν αποστέλλονται με την ένδειξη «επείγον» από την ACS. Είναι γνωστό το πότε θα αποσταλλούν και κάθε κράτος που σέβεται τον εαυτό του κάνει τα κουμάντά του. Το ελληνικό κράτος λοιπόν στην προκειμένη, έβγαλε μπροστά τις «αριστερές» του δυνάμεις να κάνουν τη συγκεκριμένη δουλειά.  Έτσι εξηγείται η πρεμούρα των Οικολόγων Πράσινων για την κατάργηση της Σαρία. Είναι μια δουλειά κομμένη και ραμμένη στα μέτρα τους, αφού μπορούν εύκολα να καταγγέλουν τη μειονότητα (πάντα υπερασπιζόμενοι την ισότητα των δύο φύλων!) χωρίς τον κίνδυνο να χαρακτηριστούν φασίστες. Για την ακρίβεια έρχονται και δίνουν την απαραίτητη «προοδευτική» νότα, δίπλα στους προηγούμενους.  Κι αυτή δεν είναι μια ευκαιριακή επιλογή. Είναι συστατικό στοιχείο της επίσημης πολιτικής γραμμής τους.  Κι αν αυτό προεκλογικά σήμαινε είτε βουβαμάρα είτε αοριστολογίες στις ερωτήσεις περί σλαβομακεδονικής μειονότητας, σήμερα σημαίνει «εκστρατεία για την κατάργηση της Σαρία». Έτσι ή αλλιώς, πρόκειται για έμπρακτες δηλώσεις εθνικοφροσύνης.